بررسی پایلوت پارامترهای شوری، اسیدیته، نیتروژن و نیکل در نشر عمقی شیرابه لندفیل آق قلا در ستون‌هایی از خاک با بافت‌های مختلف

سابقه و هدف: بررسی چگونگی حرکت، نقل و انتقال، نشر و ترابری آلودگی فاز مایع زباله های شهری (شیرابه)، یکی از معضلات مهم جامعه شهری و محیط زیستی است. از سوی دیگر، خاک با دارا بودن ویژگیهای بیولوژیک، فیزیکی وشیمیایی پیچیده، پالایشگری طبیعی برای انواع آلایندهها به شمار میرود. مواد و روش‌ها: به همین منظور، آزمایشی در ستونهای پلیاتیلنی در 5 دوره 20 روزه و در قالب طرح کاملاً تصادفی، با هدف بررسی بررسی نرخ تغییرات اسیدیته، شوری، نیتروژن کل و آلاینده نیکل شیرابه تصفیه شده بیهوازی لندفیل در ستونهای خاکهایی با بافتهای مختلف لوم رسی، لوم و لوم شنی به اجرا درآمد. مقدار معادل شیرابه مذکور اعمال شده، با احتساب میزان دبی شیرابه حجم حاصله از زباله انبار شده در منطقه آق قلا گرگان به همراه مقدار آب موجود محاسبه شده بر اساس میزان آمار 10 ساله بارندگی منطقه به ستونهای خاک مذکور، در شرایط غرقاب متناوب اضافه‌گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد با گذشت زمان و کاربرد اعمال مقدار بیشتر شیرابه تغییرات مقادیر میانگین pH در هر سه نوع بافت خاک کاهشی بودهاست. لیکن بافت خاک لوم رسی این تغییرات را به میزان بیشتری نشان داد. همچنین مقادیر میانگین EC در خاک لومی، افزایش و در خاکهای دیگر کاهش یافت، لیکن روند تغییرات کاهشی در خاک لوم رسی با شدت بیشتری صورت پذیرفت. میانگین مقادیر نیتروژن کل زهآب در خاک لوم رسی و لوم کاهشی بوده اما در خاک لوم شنی افزایش یافت. تغییرات میانگین مقادیر آلاینده نیکل در زهآب شیرابه زباله، با گذشت زمان در خاک لوم رسی کاهش یافته و در خاکهای با بافت لوم و لوم شنی افزایشی بودهاست، با این وجود از لحاظ آماری این تغییرات غیر معنی‌دار بوده است. نتیجه گیری: اگرچه با استمرار کاربرد شیرابه، مقدار هر یک از پارامترهای مورد نظر (نیکل در خاک لوم و لوم شنی، EC در خاک لوم و نیتروژن کل در خاک لوم شنی) در زهآب خروجی شیرابه فاضلاب افزوده شده است، با این حال خاک نقش بسیار مؤثری را در بهبود کیفیت شیرابه ایفا کرد، بهطوری که میانگین مقادیر سایر پارامترها (شوری و اسیدیته در خاکهای لوم رسی و لوم شنی، نیکل در خاک لوم شنی و نیتروژن کل در خاک لوم رسی و لوم) در زهآب خروجی همواره در همه تیمارها کمتر از شیرابه ورودی به ستونهای خاک بوده است. در نهایت، چنین به نظر می‌رسد اثر خاک لوم‌رسی در کاهش مقادیر پارامترهای ذکر شده بیشتر بوده و نقش موثرتری در پالایش بار آلودگی شیرابه داشته است.